مقایسة نتایج مدل ریاضی رسوبگذاری در مخزن سد علویان مراغه با داده های آبنگاری

رسوبگذاری در مخزن سد نه تنها سبب کاهش ظرفیت و عمر مفید مخزن می شود، بلکه ضمن ایجاد اشکالات عدیده در باز و بسته کردن دریچه های عمقی و نیمه عمقی سد، موجب افزایش سطح مخزن و مآلاً افزایش تبخیر و تلفات آب می شود. این مسائل، اهمیت بررسی پدیده انباشت رسوب در مخازن جهت پیش بینی نحوة توزیع رسوب و ارائه راهکارهای مدیریتی در کنترل مخازن را کاملاً مشهود می سازد. مدل های ریاضی یکی از ابزارهای مهم برای پیش بینی مقدار رسوبگذاری در مخازن سدهای ذخیره ای و برآورد عمر مفید آنهاست. این مدل ها مبتنی بر تحلیل معادلات حاکم بر پدیده های مؤثر در انتقال، توزیع، انباشت و آب شستگی رسوب می باشند. در مقالة حاضر، بعد از واسنجی مدل gstars3.0 به کمک داده های آبنگاری مخزن سد علویان مراغه، نمودارهای حجم- سطح- ارتفاع و نحوه رسوبگذاری در مقطع طولی و مقاطع عرضی برای حالتهای بستر اولیه، آبنگاری شده و نتایج حاصل از تحلیل پدیده رسوبگذاری به کمک مدل برای یک دوره 50 ساله ترسیم و مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته و عمر مفید مخزن برآورد شده است. نتایج محاسبات بیانگر آن است که پس از طی 50 سال، حجم رسوبات انباشته شده در مخزن به حدود 15 میلیون متر مکعب بالغ می شود که تقریباً معادل 25 درصد ظرفیت مفید مخزن است.